گلیسیرین (glycerin)

گلیسیرین (Glycerin /Glycerine) که با نام گلیسرول نیز شناخته می شود، ترکیبی است که به دلیل ویژگی های منحصر به فرد و ماهیت همه کاره خود جایگاه قابل توجهی را در صنایع مختلف به خود اختصاص داده است. سازگاری و استفاده گسترده آن که از منابع طبیعی و مصنوعی سرچشمه می گیرد، اهمیت آن را نشان می دهد.

گلیسیرین اولین بار در سال 1779 توسط شیمیدان سوئدی کارل ویلهلم شیله کشف شد. او گلیسیرین را به عنوان یک محصول جانبی در حین صابون سازی چربی ها شناسایی کرد. این کشف اولیه آغاز سفر گلیسیرین در مسیر کاربردهای صنعتی و علمی بود. در طول قرن ها، روش های استخراج و تولید آن به طور قابل توجهی تکامل یافته و منجر به افزایش خلوص و کارایی در تولید آن شده است.

امروزه گلیسیرین عمدتاً از روغن های گیاهی و چربی های حیوانی از طریق فرآیند هیدرولیز یا ترانس استری به دست می آید. در هیدرولیز، تری گلیسیریدها در حضور آب و گرما به گلیسیرین و اسیدهای چرب تجزیه می شوند. در ترانس استریفیکاسیون، تری گلیسیریدها با یک الکل، معمولاً متانول، واکنش داده و گلیسیرین و بیودیزل تولید می کنند. این روش ها عرضه ثابت گلیسیرین را برای نیازهای مختلف صنعتی تضمین می کند و آن را به یک ماده آسان و مقرون به صرفه تبدیل می کند.

اهمیت گلیسیرین در صنعت مدرن قابل اغراق نیست. تطبیق پذیری و خواص منحصر به فرد آن، آن را به یک عنصر ضروری در بسیاری از محصولات و کاربردها تبدیل کرده است. حضور آن در اقلام روزمره اهمیت و ارتباط آن را برجسته می کند. نقش آن فراتر از کاربردهای سنتی آن گسترش یافته است و سازگاری و شناخت روزافزون ارزش آن را نشان می دهد.

گلیسیرین که از نظر شیمیایی با نام پروپان-1،2،3-تریول شناخته می شود، دارای فرمول مولکولی C₃H₈O₃ است. از سه اتم کربن، هشت اتم هیدروژن و سه گروه هیدروکسیل (OH) تشکیل شده است. وجود این گروه های هیدروکسیل گلیسیرین را به عنوان یک تریول، نوعی الکل طبقه بندی می کند. این ساختار ساده و در عین حال همه کاره پایه و اساس خواص منحصر به فرد گلیسیرین و استفاده گسترده است.

یکی از دلایل اصلی استفاده گسترده از گلیسیرین، ماهیت غیر سمی و سازگار با محیط زیست آن است. این ماده زیست تخریب پذیر است و کمترین تأثیر را بر محیط زیست دارد و آن را به انتخابی ارجح در بسیاری از صنایع آگاه به محیط زیست تبدیل می کند. علاوه بر این، سازگاری گلیسیرین با سایر مواد، قابلیت استفاده آن را افزایش می دهد و به آن اجازه می دهد به راحتی در فرمولاسیون های مختلف بدون ایجاد واکنش های نامطلوب گنجانده شود.

ویژگی های گلیسیرین

یکی از بارزترین خواص گلیسیرین ماهیت رطوبت سنجی آن است، به این معنی که توانایی جذب و نگه داشتن مولکول های آب از محیط اطراف خود را دارد. این ویژگی باعث می شود گلیسیرین یک مرطوب کننده عالی باشد که قادر به حفظ سطح رطوبت در محیط های مختلف است. ماهیت هیگروسکوپیک آن به دلیل سه گروه هیدروکسیل است که با مولکول های آب پیوند هیدروژنی تشکیل می دهند و در نتیجه رطوبت را جذب و حفظ می کنند.

گلیسیرین مایعی بی رنگ، بی بو و چسبناک در دمای اتاق است. ویسکوزیته آن در مقایسه با سایر مایعات نسبتاً بالا است که نتیجه پیوند هیدروژنی قوی بین مولکول های آن است. این ویسکوزیته به گلیسیرین قوام ضخیم و شربت مانند می دهد و آن را به یک عنصر ایده آل در فرمولاسیون هایی تبدیل می کند که به بافتی صاف و پایدار نیاز دارند.

نقطه جوش گلیسیرین بسیار بالا است، در حدود 290 درجه سانتیگراد (554 درجه فارنهایت)، به دلیل پیوند هیدروژنی گسترده ای که برای تبدیل آن از مایع به گاز باید برطرف شود. برعکس، نقطه ذوب آن نسبتاً پایین است، در حدود 17.8 درجه سانتیگراد (64 درجه فارنهایت). این ترکیب از نقطه جوش بالا و نقطه ذوب پایین باعث می شود گلیسیرین در طیف وسیعی از دماها پایدار باشد و کاربرد آن را در شرایط مختلف افزایش دهد.

گلیسیرین همچنین به دلیل خاصیت غیر سمی و غیر تحریک کننده اش شناخته شده است و استفاده از آن را در محصولاتی که با بدن انسان در تماس هستند بی خطر می کند. پایداری شیمیایی آن تضمین می کند که به راحتی با سایر مواد واکنش نمی دهد و یکپارچگی خود را در فرمولاسیون ها و محیط های مختلف حفظ می کند. این پایداری به حضور گروه های هیدروکسیل نسبت داده می شود که مقاومت در برابر اکسیداسیون و تخریب را ایجاد می کنند.

حلالیت گلیسیرین در آب یکی دیگر از خواص کلیدی است. کاملاً با آب قابل اختلاط است، یعنی به هر نسبتی می تواند در آب حل شود. این حلالیت به دلیل توانایی مولکول‌های گلیسیرین در ایجاد پیوند هیدروژنی با مولکول‌های آب است که تعامل و پراکندگی آنها را تسهیل می‌کند. علاوه بر این، گلیسیرین در الکل‌ها نیز محلول است، اما فقط کمی در روغن‌ها محلول است و میل آن به مواد قطبی را برجسته می‌کند.

از نظر چگالی، گلیسیرین چگال تر از آب است و وزن مخصوص آن تقریباً 1.26 در دمای 25 درجه سانتیگراد است. این چگالی بالاتر نتیجه وزن مولکولی و آرایش فشرده اتم های آن است. علیرغم چگالی بالای گلیسیرین، فشار بخار نسبتاً کمی از خود نشان می دهد، به این معنی که در دمای معمولی به راحتی تبخیر نمی شود. این نوسانات کم به حضور طولانی مدت آن در فرمولاسیون های مختلف کمک می کند.

کاربردهای گلیسیرین

در صنعت آرایشی و بهداشتی، گلیسیرین یک عنصر اصلی است که در مجموعه ای از محصولات مراقبت شخصی و آرایشی یافت می شود. توانایی جذب و حفظ رطوبت آن را به یک جزء ضروری در لوسیون ها، کرم ها و مرطوب کننده ها تبدیل می کند. با ترکیب گلیسیرین، تولیدکنندگان می توانند محصولاتی تولید کنند که پوست را هیدراته کرده و پوست را صاف و لطیف می کند. علاوه بر این در پاک کننده ها و تونرهای صورت استفاده می شود تا اطمینان حاصل شود که آنها به طور موثر پوست را بدون از بین بردن چربی های طبیعی پاک می کنند و در نتیجه تعادل و سلامت پوست را حفظ می کنند.

گلیسیرین همچنین نقش مهمی در فرمولاسیون محصولات مراقبت از مو دارد. معمولاً در شامپوها، نرم‌کننده‌ها و ژل‌های حالت دهنده برای آبرسانی و بهبود حالت پذبرب موها موجود است. وجود گلیسیرین به کاهش موخوره، افزایش درخشندگی و حفظ سلامت کلی مو کمک می کند.

در صنعت شوینده، گلیسیرین یک افزودنی کلیدی است که عملکرد و پایداری محصولات پاک کننده را بهبود می بخشد. این ماده در شوینده‌های مایع و پودری استفاده می‌شود تا قدرت پاک‌کنندگی آن‌ها را افزایش داده و از عملکرد مؤثر آن‌ها در شرایط مختلف آب اطمینان حاصل کند.

گلیسیرین علاوه بر نقش برجسته در لوازم آرایشی و شوینده، در بسیاری از صنایع دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در بخش داروسازی، یک عنصر مهم در شربت‌ها، اکسیرها و پمادهای سرفه است که اثر تسکین دهنده‌ای دارد و قوام مناسبی به محصول می­ بخشد. صنایع غذایی از آن به عنوان یک نرم کننده، شیرین کننده و نگهدارنده در محصولات مختلف از جمله محصولات پخته شده، آب نبات ها و نوشیدنی ها استفاده می کنند. توانایی آن در حفظ رطوبت و بهبود بافت آن را در فرآوری مواد غذایی ارزشمند می کند.

صنعت تنباکو از گلیسیرین در تولید سیگار و مایعات سیگار الکترونیکی استفاده می کند. این ماده به عنوان یک مرطوب کننده عمل می کند و از خشک شدن تنباکو جلوگیری می کند.

در حوزه تولید صنعتی، گلیسیرین به عنوان ضد یخ و نرم کننده استفاده می شود. گنجاندن آن در فرمولاسیون ضد یخ به کاهش نقطه انجماد آب کمک می کند و از آسیب به ماشین آلات و تجهیزات در محیط های سرد جلوگیری می کند. گلیسیرین به عنوان یک نرم کننده، انعطاف پذیری و دوام پلاستیک ها را افزایش می دهد و آن را به یک جزء حیاتی در تولید کالاهای پلاستیکی مختلف تبدیل می کند.

خرید گلیسیرین

مجموعه فرمولچی مفتخر است که در سالهای اخیر توانسته علاوه بر مشاوره فرمولاسیون و تولید صنایع بهداشتی و آرایشی، در جهت تأمین مواد اولیه­ی دست اول و با کیفیت در کنار تولید کنندگان این عرصه قرار گیرد. برای تأمین گلیسیرین با بالاترین کیفیت میتوانید با مشاوران ما در ارتباط باشید.